اختلال ستون فقرات در خرگوش یک اصطلاح کلی است که می تواند شامل هر گونه آسیب یا بیماری ستون فقرات باشد. در خرگوش ها، این شرایط اغلب به عنوان “ضعف اندام عقبی” یا “فلج اندام عقبی” نامیده می شود. مشکلات ستون فقرات در خرگوش ها نسبتاً رایج است. آنها دارای ستون فقرات ظریف و پاهای عقبی بسیار قدرتمندی هستند و اغلب هنگام لگد زدن باعث آسیب به خود می شوند.
علائم اختلال ستون فقرات در خرگوش:
علائم اولیه اختلال ستون فقرات در خرگوش شامل موارد زیر است:
- تغییر در راه رفتن
- عدم تمایل به نگه داشته شدن توسط صاحب
- کاهش دامنه حرکتی در گردن ویا پشت
- کاهش اشتها
- افسردگی
- بی حالی
- ناتوانی در آراستگی
- از دست دادن توانایی غذا خوردن
- علائم درد که ممکن است شامل دندان قروچه، غرغر کردن، یا حالت خمیده باشد
- علائم پیشرفته:
- بی اختیاری ادرار و یا مدفوع
- سوزش در ادرار
- وجود مواد جامد در مدفوع
- زخم بستر، زخم های پوستی یا عفونت پا ناشی از عدم حرکت و نظافت
- بی اشتهایی به دلیل درد
- آتاکسی (از دست دادن کنترل حرکات بدن)
- فلج اندام های عقبی (کشیدن اندام های عقبی)
علل اختلال ستون فقرات در خرگوش
تروما: شایع ترین علت مشکل اختلال ستون فقرات در خرگوش، ضربه ناشی از آسیب است. این می تواند در اثر حمله حیوانات، تصادفات جاده ای، یا لگد زدن در صورت برخورد نادرست رخ دهد. صدمات ممکن است شامل شکستگی کمر یا شکستگی مهره ها، تورم یا التهابی باشد که به اعصاب نخاعی فشار وارد می کند یا آبسه ای که از زخم عفونی ایجاد می شود.
آبسه: هنگامی که باکتری از زخم نزدیک ستون فقرات وارد بدن می شود، ممکن است آبسه ایجاد شود. آبسه ها می توانند مانند یک توده زیر پوست به نظر برسند و گاهی اوقات می توانند از طریق پوست پاره شوند و باعث تخلیه زخم شوند.
تومور: لنفوم شایع ترین سرطانی است که در خرگوش مشاهده می شود. تومورها می توانند در هر نقطه ای از بدن در هر سنی ایجاد شوند.
بیماری دژنراتیو: شرایط دژنراتیو ستون فقرات معمولاً در خرگوش‌های بالای 4 سال ظاهر می‌شود و در نژادهای بزرگ‌تر شایع‌تر است. خرگوش ها همچنین می توانند استعداد ژنتیکی برای برخی بیماری ها داشته باشند.
آرتریت زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف بین مهره‌ها از بین میرود و به استخوان‌ها اجازه می‌دهد به هم ساییده شوند.
اسپوندیلوز زمانی اتفاق می‌افتد که برآمدگی‌های «خار‌مانند» استخوانی از مهره‌ها رشد کنند. با گذشت زمان این خارها می توانند با هم رشد کنند و یک پل غیر قابل انعطاف بین استخوان های ستون فقرات ایجاد کنند.
بیماری دیسک بین مهره ای (IVDD) می تواند باعث برآمدگی یا پارگی دیسک های بالشتک مانند بین مهره ها شود و به اعصاب نخاعی فشار وارد کند.
چاقی: اضافه وزن بدن می تواند باعث تغییر و تحلیل استخوان های خرگوش شود. این منجر به کاهش تراکم استخوان می شود که خطر بیشتری برای شکستگی مهره ها را فراهم می کند.
سموم: قرار گرفتن در معرض آفت‌کش‌ها، حشره کش‌ها، گیاهان خاص، داروهای انسانی، ضدیخ یا رنگ‌های حاوی سرب یا روی می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد واختلال ستون فقرات را ایجاد کند.
سکته مغزی: یک حادثه عروق مغزی (CVA) زمانی رخ می دهد که جریان خون به مغز مختل شود، معمولاً به دلیل لخته شدن خون یا آنوریسم.
عفونت انگلی: Encephalitozoon Cuniculi یک ارگانیسم تک سلولی است که کلیه ها، مغز و نخاع خرگوش را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری بیشتر از طریق جفت ازطریق مادر به نوزاد منتقل می شود. هاگ ها همچنین می توانند از طریق ادرار حیوان آلوده منتقل شوند و سپس توسط خرگوش استنشاق یا بلعیده شوند و باعث علائم عصبی شوند.
مطلب پیشنهادی: طول عمر خرگوش ها چقدر است؟
چگونه دامپزشکان اختلال ستون فقرات در خرگوش تشخیص می دهند؟
هنگامی که خرگوش علائمی از مشکل ستون فقرات را نشان می دهد، بزرگترین چالش برای هر دامپزشکی تعیین علت است. تاریخچه بیماری در تعیین یک برنامه درمانی ارزشمند است. برای توصیف قفس، محیط خانه، رژیم غذایی و برنامه روزانه خرگوش خود آماده باشید. مطمئن شوید که تغییرات اخیر در رفتار، اشتها یا عادات دستشویی را توضیح دهید.
یک معاینه فیزیکی کامل می تواند اطلاعات زیادی را ارائه دهد. دامپزشک شما رفلکس‌های طبیعی را بررسی می‌کند، پای خرگوش‌تان را حس می‌کند تا مطمئن شود به دلیل کمبود گردش خون سرد نشده‌اند و به آرامی ستون فقرات را لمس می‌کند تا مناطق احتمالی درد را پیدا کند. بسته به یافته های معاینه، دامپزشک ممکن است برخی از تست های تشخیصی زیر را توصیه کند:
MRI بهترین ابزار تشخیصی موجود است. این تصویر برداری واضح ترین و دقیق ترین تصاویر را از نخاع، استخوان ها و بافت نرم اطراف به طور همزمان ارائه می دهد. خرگوش شما باید به یک مرکز تخصصی برود که دارای قابلیت MRI برای حیوانات کوچک است، زیرا تجهیزات در مطب دامپزشک معمولی در دسترس نیست.
سی تی اسکن تصاویر سه بعدی دقیقی از ساختارهای استخوانی در ستون فقرات ارائه می دهد.
اشعه ایکس به راحتی در مطب دامپزشک شما در دسترس است و معمولاً هزینه کمتری نسبت به MRI دارد. در حالی که اشعه ایکس چندان دقیق نیست، هنوز هم می‌تواند شکستگی، دررفتگی مهره‌ها، تومورها یا فضاهای باریک دیسک را نشان دهد. علاوه بر این، میلوگرام نیز قابل انجام است. به خرگوش ها باید آرام بخش تزریق شود و سپس یک رنگ رادیو مات به مایع نخاعی تزریق می شود. سپس یک سری عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام می‌شود تا هرگونه اختلال در ستون فقرات مشخص شود.
آزمایش خون می تواند برای تعیین بیماری زمینه ای و قرار گرفتن در معرض احتمالی سموم مفید باشد. همچنین می تواند نشان دهد که خرگوش شما چقدر ضعیف یا کم آب شده است و نیاز به درمان جایگزین مایعات یا حمایت تغذیه ای را برجسته می کند.
سایر آزمایشات ممکن است برای دستیابی به تشخیص قطعی لازم باشد. بیوپسی از تومور مشکوک یا کشت زخم عفونی به شما و دامپزشکتان در تهیه یک برنامه درمانی برای خرگوش کمک می کند.
درمان اختلال ستون فقرات در خرگوش
تشخیص و درمان سریع اختلال ستون فقرات در خرگوش می تواند تأثیر عمیقی بر بهبودی خرگوش شما داشته باشد، بنابراین به محض ظاهر شدن اولین علائم مشکل احتمالی ستون فقرات، او را نزد دامپزشک ببرید. به طور کلی، خرگوشی که مشکل ستون فقرات یا آسیب دیدگی را تجربه می کند، نیاز به استراحت شدید در قفس برای حداقل 6-8 هفته دارد. برای بهبودی خرگوش شما حیاتی است که استرس و دست زدن به آن را به حداقل برسانید. قفس ریکاوری خرگوش خود را در مکانی آرام و امن به دور از فعالیت و صداهای بلند قرار دهید.
داروهای مختلفی برای درمان خرگوش هایی که دچار اختلال ستون فقرات هستند در دسترس است NSAIDs. (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) مانند کارپروفن یا ملوکسیکام می توانند درد و تورم را کاهش دهند. علاوه بر این، مواد افیونی مبتنی بر مورفین می توانند درد استخوان را کاهش دهند و اغلب برای مدیریت درد جراحی استفاده می شوند.
در صورت عفونت یا آبسه ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود. اگر خرگوش شما به اندازه کافی غذا نمی‌خورد یا نمی‌نوشد، داروهایی برای تحریک اشتهای او وجود دارد. اگر خرگوش شما به شدت ناتوان یا کم آب شده باشد، ممکن است مایع درمانی نیز انجام شود.
مطلب پیشنهادی: دلیل ادرار مکرر در خرگوش چیست؟
بهبود و درمان اختلال ستون فقرات در خرگوش
خرگوش ها باید در قفس یا کلبه ای با کف جامد به جای کف سیمی بازیابی شوند. این اجازه می دهد تا راحتی بیشتری داشته باشند.
در موارد فلج نسبی یا کامل، موقعیت خرگوش خود را در قفس مرتباً تغییر دهید تا از زخم بستر جلوگیری شود. شما باید خرگوش خود را تمیز نگه دارید تا زمانی که بتواند دوباره خود را آراسته کند. اگر خرگوش شما بی اختیاری داشته باشد، حمام نقطه ای انتهای عقبی و پا و سپس خشک کردن کامل آن به جلوگیری از سوزاندن ادرار و عفونت های پوستی کمک می کند.
اگر خرگوش شما نمی تواند به راحتی به بطری آب یا ظرف غذای معمولی خود برسد، ممکن است به ظروف کم عمق برای خوردن و نوشیدن نیاز داشته باشد. علاوه بر این، ممکن است مجبور شوید سکوتروپ های خرگوش خود را (فضولات مملو از مواد مغذی که برای سلامتی خرگوش ضروری هستند) در نزدیکی غذای او قرار دهید تا بتواند به راحتی آنها را بخورد تا هضم صحیح را حفظ کند.
درد اغلب باعث می شود خرگوش ها غذا نخورند، بنابراین مصرف غذا و خروجی مدفوع را به دقت کنترل کنید. در حالت ایده آل خرگوش ها در طول روز چرا می کنند و نباید بیش از 12 ساعت بدون غذا بمانند. بی اشتهایی منجر به استاز دستگاه گوارش می شود که یک عارضه بسیار جدی در خرگوش در حال بهبودی است.
پیشگیری از اختلالات ستون فقرات در خرگوش
پیشگیری از چاقی با رژیم غذایی مناسب و یونجه فراوان بسیار مهم است. علاوه بر این، خرگوش‌های خانگی باید روزانه حداقل یک ساعت در خارج از قفس ورزش کنند. ورزش روتین باعث تراکم استخوان سالم می شود و عضلات را قوی نگه می دارد تا خطر آسیب را کاهش دهد. همیشه دست زدن درست و ایمن را تمرین کنید زیرا تقلا کردن، لگد زدن یا چرخش می تواند منجر به آسیب ستون فقرات شود.
چرا خرگوش من با پاهای عقب خود مشکل دارد؟
خرگوشی که با پاهای عقب خود مشکل دارد ممکن است آسیب یا بیماری داشته باشد که بر ستون فقرات او تأثیر بگذارد. هنگامی که جریان اعصاب نخاعی مختل می شود، لنگش یا فلج می تواند رخ دهد.
دکتر مهدی کمال زاده، متولد سال ۱۳۷۵ و دارای مدرک دکتری حرفه ای دامپزشکی، فارق التحصیل از دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران. تجربیات و علم بدست آمده وی در بیمارستان های دام کوچک و جراحی های دام بزرگ در کنار حضور سایر اعضای حرفه ای تیم، راهگشای ما برای یافتن ضعف ها و ارائه خدمات بهتر به صاحبین پت ها باشد.
